Annen vroeger
Algemene Site and Situation
Annen is een esdorp dat op de grens ligt tussen de Hondsrug en het Hunzedal. Het ligt ongeveer vier kilometer ten zuidoosten van Zuidlaren en ongeveer twaalf kilometer ten noordoosten van Assen.
Drie kilometer ten westen van Annen stroomt de rivier de Hunze. Het dorp heeft 3.555 inwoners vanaf januari 2015 (Dorpen in Aa en Hunze, 2015). Het dorp is goed te bereiken voor auto's; aan de westkant van het dorp loopt de N34, een regionale autoweg (zie kaart onder aan deze pagina).
Annen ligt op 53° 4' Noorderbreedte bij 6° 43 Oosterlengte (GeoHack - Annen).
Annen is een esdorp in dat al erg oud is. De eerste keer dat het in een document genoemd is, was in 1309. Het dorp zelf is waarschijnlijk ontstaan tussen de zesde en negende eeuw (Mulders-Zonneveld, sd.). Maar waarom is Annen nou juist op de plek ontstaan waar het tegenwoordig nog steeds ligt? En hoe is Annen door de jaren heen veranderd? Dat is wat er op deze pagina behandeld wordt.
De ligging en ondergrond
Annen is ontstaan in eigenaardig gebied. Het ligt op een grensgebied tussen de Hondsrug en het Hunzedal. Dit zijn allebei overwegend zandgronden, al wordt er op de Hondsrug ook leem gevonden (materiaal dat fijner is dan zand). De Hondsrug ligt echter relatief hoog; het is in feite een zandrug die achter is gelaten door de laatste ijstijd. Het Hunzedal ligt lager. Het is zoals de naam als doet vermoeden een dal uitgesneden door de Hunze, een riviertje. Waar de Hondsrug ligt is het hoger en dus wat droger. Het Hunzedal ligt lager en is dus ook wat natter. De verschillen in grondsoorten en droog/nat zijn op de afbeelding rechts ook te zien: klik op de afbeelding om deze te vergroten.
Het ontstaan van het (es)dorp
De ligging van Annen was en is gunstig. Het lag op de oostkant van de Hondsrug en was dus redelijk droog. De rivier de Hunze liep ten oosten van het dorp dus ook water was altijd te vinden. Om deze reden ligt et dorp nog altijd op ongeveer de zelfde locatie. Deze goede omstandigheden zorgden ervoor dat mensen zich definitief ging vestigen. Er werden boerderijen gebouwd en land werd verdeeld. Om de boerderijen heen kwam een rand van bos: de brinken (= randen). Hier werd hout vandaan gehaald en kon beschutting gevonden worden. Ook konden de dieren hier staan. Een deel van deze buitenste rand was voor gemeenschappelijk gebruik bedoeld. Dit stuk van de rand noemde men de Brink.
Over het algemeen werkte men op de essen. Dit waren de algemene akkers. Deze delen van het dorp lagen hoger dan de overige delen van het dorp omdat hier de mest op werd gegooid. De essen lagen ook van nature hoger aangezien de bewoners niet wilden dat hun akkers overstroomden.
Op de afbeelding hierboven is een goed voorbeeld te zien van Annen als typisch esdorp. Als u op de afbeelding klikt, is duidelijk de oude opbouw van het dorp te zien. Het dorp is te zien, met er omheen de brinken waar de dieren stonden. Ten zuiden van het dorp is de zuid es te zien, wat hoger ligt dan de rest van het dorp.
Annen in de twintigste eeuw
Sinds het ontstaan van het dorp is Annen veranderd. De voornaamste verandering is de groei van het dorp. Tegenwoordig wordt het dorp niet meer omringd door de brink, maar is het andersom; het dorp omringd de brink!
Deze groei vond vooral plaats in de tweede helft van de vorige eeuw. Na de Tweede Wereldoorlog was eerst een periode van Wederopbouw. Hierna, in de jaren '60, steeg welvaart weer en konden mensen het zich veroorloven om buiten de drukke stad te gaan wonen.
De groei van Annen is goed weer te geven in foto's.
Annen in de jaren '50
Op de foto hiernaast is Annen te zien op een luchtoto rond 1950; de periode van de Wederopbouw. Op de voorgrond is de zuid es te zien en bovenin de foto de noord es, die hier nog intact is. Het dorp is sinds haar ontstaan gegroeid, maar de bebouwing is nog steeds voornamelijk rondom de brink. Deze is op de foto aan de rechterkant te zien, als voetbalveld. Ook is er op de foto te zien dat er een aantal huizen langs de Zuidlaarderweg staan (rechtsboven op de foto).
Annen halverwege de jaren '80
Op de foto rechts is Annen te zien halverwege de jaren '80. De foto is vanaf het noorden genomen, in plaats van het zuiden zoals bij de vorige foto. Als u op de foto klikt wordt deze groter.
Linksboven is de brink te zien. De Zuidlaarderweg, die op de linkerkant van de afbeelding van boven naar beneden loopt, is vergeleken met de vorige afbeelding erg veranderd; op de foto rechts is de weg aan beiden kanten volgebouwd. Ook de noord es, rechtsboven, is al meer bebouwd. Opvallend is dus dat sinds de jaren '50 er veel meer woningen bij zijn gebouwd.
Annen in de 21ste eeuw
Annen is sinds de vorige foto veranderd. We zien op de foto hiernaast, die uit 2014 komt, dat Annen wederom gegroeid is. de noord es, die linksonder in het dorp zit, is helemaal opgegaan in bebouwing. Ook de andere delen van het dorp zijn voller gebouwd. Rechtsonder in de foto is de oude haven van Annen te zien (zie tien elementen). Ook hier staan in 2014 (nieuwbouw)woningen. Ook is het lastiger geworden om een duidelijke grens tussen het dorp en de haven te trekken. In tegen stelling tot de vorige foto, uit de jaren '80, lopen de haven en het dorp in 2014 wat meer in elkaar over. Ze zijn verbonden door nieuwe en oude huizen.
Annen is dus sinds haar ontstaan erg veranderd. Deze verandering zat voornamelijk in de groei van het dorp. Waar het eens een typisch esdorp was, met al haar eigenschappen makkelijk te herkennen, is het tegenwoordig een dorp dat buiten haar brink treedt. Want waar vroeger de brink het dorp omringde, omringt het dorp nu de brink. De noord es is tegenwoordig opgegaan in de bebouwing en ook de zuid es grenst aan de bebouwing.
Maak jouw eigen website met JouwWeb